సమాజ వికాసానికి కులగణన ఒక దిక్సూచి వంటిది. దీనిని సక్రమంగా నిర్వహిస్తే సమసమాజ స్థాపన దిశగా ముందడుగు వేయవచ్చు. భారతదేశంలో కులగణన అనే అంశం స్వా తంత్య్రం వచ్చిన తొలినాళ్ల నుంచి నేటివరకు ఒక నివురుగప్పిన నిప్పులా సమా జంలో అంతర్లీనంగా రగులుతూనే ఉంది. దేశంలో అన్ని కులాల సమగ్ర గణన జరగక పోవడం ఒక తీరని లోటుగా మిగి లిపోయింది.

1951 నుంచి 2011 వరకు జరిగిన జనాభా లెక్కల్లో కేవలం షెడ్యూల్డ్ కులాలు, తెగల గణాంకాలను మాత్రమే సేకరించి ప్రచురించారు. ఇతర కులాల సమగ్ర గణన ఇప్పటికీ ఒక అంతుచిక్కని ప్రశ్నలా వేధిస్తోంది. 2011లో సామాజిక, ఆర్ధిక కులగణన నిర్వహించినప్పటికీ, దాని ఫలితాలు మాత్రం అధికారికంగా వెలుగు చూడకపోవడంతో అనేక అనుమానాలకు తావిచ్చింది.

ఈ నేపథ్యంలో 2025లో జ రగబోయే జనాభా లెక్కల్లో కులగణన ఉంటుందని కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రకటించడం ఈ అంశానికి మళ్లీ ప్రాధాన్యం సంతరించుకోవడమే కాక ఒక కొత్త ఆశను రేకెత్తించింది. 

ప్రస్తుతం విద్యా, ఉద్యోగ రంగాల్లో అమలవుతున్న రిజర్వేషన్ల విధానం ఎప్పుడో నాటి జనాభా అంచనాలపై ఆధారపడి కొట్టుమిట్టాడుతోంది. సమాజంలో అనేక మార్పులు చోటుచేసుకుంటున్నా యి. ఈ పరిస్థితుల్లో కులగణన ద్వారా ప్రతీ కుల నిజమైన జనాభా సంఖ్య తెలుస్తుంది. ఈ ప్రామాణిక సమాచారం ఆధా రంగా రిజర్వేషన్ల విధానాన్ని మరింత సమర్థవంతంగా, న్యాయంగా పునఃపరిశీలించే అద్భుత అవకాశం లభిస్తుంది. ఇది నిజంగానే సమాజంలోని బలహీన వర్గాలకు గొప్ప ఊరటనిస్తుంది. 

అభివృద్ధి అంతరాలు తగ్గుతాయి

కులగణన డేటా ఆధారంగా ప్రభుత్వం ప్రతీ కుల ప్రత్యేక అవసరాలను గుర్తించి, వారికి ప్రత్యేకంగా రూపొందించిన అభివృద్ధి పథకాలు, సంక్షేమ కార్యక్రమాలు చేరవేస్తుంది. విద్య, ఆరోగ్యం, ఉపాధి వం టి కీలక రంగాల్లో ప్రత్యేక శ్రద్ధ చూపాల్సిన కులాలను గుర్తించడం సులభం చేస్తుంది. కులగణన వెనుకబడిన కులాల వాస్తవ పరిస్థితిని సమాజానికి నిక్కచ్చిగా తెలియజేస్తుంది. సమాజంలో వారి సాధికారతను పెంపొందించడానికి ఒక బలమైన వేదికను అందిస్తుంది.

వనరుల కేటాయింపు లోనూ కులగణన ఒక విలువైన మార్గదర్శిగా పనిచేస్తుంది. వివిధ కులాల జనాభా నిష్పత్తి, వారి అవసరాలపై ఖచ్చితమైన స మాచారం ఉంటే, ప్రభుత్వం విద్య, ఆరో గ్యం, ఉపాధి వంటి ముఖ్యమైన రంగాలకు నిధులను మరింత సమర్ధవంతంగా పం పిణీ చేయగలదు. ఇది ప్రాంతీయంగా, కులాల వారీగా ఉన్న అభివృద్ధి అంతరాలను తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది. తద్వారా ఒక సమతుల్య సమాజం ఏర్పడుతుంది.

కులగణన డేటా సామాజిక శాస్త్రవేత్త లు, ఆర్థికవేత్తలు, ఇతర పరిశోధకులకు కు లవ్యవస్థ లోతైన అంశాలను అధ్యయనం చేయడానికి, వివక్ష మూలాలను గుర్తించడానికి, సమర్థవంతమైన పరిష్కారాలను సూచించడానికి ఒక అమూల్యమైన వనరు. ఇది విధాన రూపకర్తలకు ఆధారాలతో కూడిన నిర్ణయాలు తీసుకోవడానికి ఒక వెలుగుబాట చూపుతుంది. తద్వారా ప్రజల కోసం ప్రయోజనకరమైన పథకాలు రూపొందుతాయి.

అడ్డంకులు తొలగించుకోవాలి

కులగణన నిర్వహించడం అనేది పూలపాన్పు కాదు. భారతదేశం విశాలమైన భౌగోళిక వైవిధ్యం, భారీ జనాభా కారణంగా సమగ్రమైన కులగణన నిర్వహించడం ఒక పెద్ద సవాలు. ఇది ఒక కత్తిమీద సాములాంటిది. దేశంలో వేలసంఖ్యలో కులాలు, ఉపకులాలు ఉండ టం, వాటిని కచ్చితంగా వర్గీకరించడం ఒక క్లిష్టమైన సమస్య. ఒకే పేరుతో వే ర్వేరు ప్రాంతాల్లో వేర్వేరు సామాజిక స్థానాలు కలిగిన కులాలు ఉండవచ్చు.

దీనికి స్పష్టమైన, ప్రామాణికమైన వర్గీకరణ మార్గదర్శకాలను అభివృద్ధి చేయ డం అత్యంత అవసరం. భాషా, ప్రాం తీయ భేదాలను పరిగణనలోకి తీసుకోవాలి. అవసరమైతే ఆధునిక సాంకేతికత ను ఉపయోగించి డేటాను విశ్లేషించాలి. నిపుణుల సలహాలు తీసుకోవాలి. కాలక్రమేణా వ్యక్తులు, సమూహాలు తమ కుల గుర్తింపును మార్చుకునే అవకాశం ఉంది. రిజర్వేషన్ల కోసం లేదా సామాజికంగా ఉన్నత స్థానానికి చేరుకోవడానికి ఇలా జరగవచ్చు. 

ఈ సమస్యను అధిగమించడానికి ప్రజ ల నుంచి నేరుగా వారి కుల వివరాలను అడగడం, వారు స్వయంగా చెప్పిందే ప్రామాణికంగా తీసుకోవడం సరైన విధా నం. డేటా సేకరించేటప్పుడు పక్షపాతం చూపడం కూడా ఒక పెద్ద అడ్డంకి. లెక్కలు వేసే సిబ్బంది వారి వ్యక్తిగత నమ్మకాలతో లేదా అంచనాలతో తప్పుగా డేటా నమోదు చేసే ప్రమాదం ఉంది.

దీనిని నివారించడానికి సిబ్బందికి కులం సున్నితత్వాన్ని, కచ్చితమైన డేటా సేకరణ ప్రాముఖ్యాన్ని తెలియజేస్తూ పకడ్బందీగా శిక్షణ ఇవ్వాలి. పర్యవేక్షణ యంత్రాంగాన్ని బలోపేతం చేయాలి. ఎప్పటికప్పుడు ఆకస్మిక తనిఖీలు నిర్వహించాలి.

కులగణన రాజకీయంగా చాలా సున్నితమైన అంశం కాబట్టి, తప్పుడు సమాచారం ఇవ్వడానికి లేదా డేటాను మార్చడానికి ఒత్తిడులు ఉండవచ్చు. డేటా సేకరణ ప్రక్రియను పూర్తిగా పారదర్శకంగా ఉంచడం, డేటా భద్రత, గోప్యతను కంటికి రెప్పలా కాపాడుకోవడం చాలా ముఖ్యం.

అవగాహనా కార్యక్రమాలు 

రాజకీయ జోక్యాన్ని నివారించడానికి స్వతంత్ర సంస్థల పర్యవేక్షణ ఏర్పాటు చేయాలి. తప్పు చేస్తే కఠినమైన చట్టపరమైన చర్యలు తీసుకోవాలి. ఈ సవాళ్లను అధిగమించడానికి ఆధునిక సాంకేతికతను విరివిగా ఉపయోగించడం, దశలవారీగా లెక్కలు తీయడం, ఉన్న వనరులను తెలివిగా వాడటం అవసరం. ప్రజల భాగస్వామ్యాన్ని ప్రోత్సహించడం కూడా అత్యంత కీలకం.

కులగణన ఉద్దేశ్యం, దానివల్ల కలిగే ప్రయోజనాల గురించి ప్రజల్లో సరైన అవగాహన లేకపోతే వారు తప్పుడు సమాచారం ఇవ్వవచ్చు లేదా సహకరించకపోవచ్చు. దీనిని అధిగమించ డానికి పెద్ద ఎత్తున అవగాహనా కార్యక్రమాలు నిర్వహిం చాలి. ప్రజల సందేహాలను ని వృత్తి చేయాలి. కులగణన విజయవంతం కావాలంటే అనేక జాగ్రత్తలు తీసుకోవడం అనివార్యం.

స్పష్టమైన లక్ష్యాలు, పరిధిని నిర్దేశించడం, సమగ్రమైన ప్రణాళిక వ్యూహం త యారు చేయడం, కచ్చితమైన వర్గీకరణ వ్యవస్థను అభివృద్ధి చేయడం, టెక్నాలజీని ఉపయోగించడం, పారదర్శకత పా టించడం, డేటా గోప్యతను కాపాడటం, ప్రజల భాగస్వామ్యాన్ని ప్రోత్సహిం చడం, రాజకీయ జోక్యాన్ని నివారించడం, నిపుణుల కమిటీని ఏర్పాటు చేయడం, క్రమం తప్పకుండా పర్యవేక్షించడం వంటి చర్యలు తీసుకోవాలి.

ఈ జాగ్రత్తలు తీసుకుంటే కులగణన మరింత విజయవంతం అవుతుంది. సామాజిక న్యాయం, సమానత్వం సాధించడంలో ఒక మహా మైలురాయిగా నిలుస్తుంది. ఇది భారతదేశ భవిష్యత్తుకు ఒక బలమైన పునాది వేస్తుంది. తద్వారా ప్రతి పౌరుడు గౌరవంగా, సమాన అవకాశాలతో జీవించే ఒక నవభారతాన్ని మనం చూడగలుగుతాం. ఈ రకంగా సమష్టి కృషితో సమసమాజ స్థాపన దిశగా అడుగులు వేద్దాం!