ఇక్కడి నుంచే శ్రీలంక వరకు బౌద్ధమతం విస్తరణ

నాటి బాధరాయని గ్రామమే నేటి బాధనకుర్తిగా విలసిల్లుతున్న వైనం 

తెలంగాణ రాష్ట్రానికి జీవనాధారమైన గోదావరి రెండు పాయల మధ్యలో ఠీవీగా నిలుచున్న గ్రామం అది. సుమారు 2500 సంవత్సరాల చరిత్ర కలిగిన ఆ గ్రామం అనేక సం స్కృతి, పంటలు, ప్రశాంత జీవనానికి వేదిక. భారతదేశంలో బౌద్ధారామాలకు ఆలవాలంగా విలసిల్లిన ఈ గ్రామం ఒకప్పటి బాధరాయని పరిపాలనలో సస్యశ్యామలంగా పరిఢవిల్లిన ప్రాంతం. ఇప్పటికీ బాధరాయుడు ఆచరించిన బౌద్ధారా మా అవశేషాలకు ఈ గ్రామం నిలయం.

నిర్మల్ జిల్లా ఖానాపూర్ మండలంలో ప్రస్తుతం బాధనకుర్తిగా పిలవబడుతున్న ఈ గ్రామం చరిత్ర అత్యంత పురాతనమైనది. సు మారు 2,500 సంవత్సరాల క్రితం బాధరాయన మహర్షి (బాదర్శి) అనే బౌద్ధ భిక్షు వు నలుగురు శిష్యులతో ఇక్కడ ఆశ్రమం ఏర్పాటు చేసుకుని బౌద్ధ బోధనలు చేస్తుండేవాడని చరిత్ర కారులు చెబుతున్నారు. ఉత్తర భారతంలో ప్రసిద్ధిగాంచిన అస్టాంగ యోగ తత్వానికి ఆకర్షితులై బుద్ధుని నివాసమైన కుశాంచి అనే ప్రాంతానికి తన నలుగురు శిష్యులను పంపించి బౌద్ధ తత్వాన్ని దక్షిణ భారతదేశానికి తీసుకువచ్చినట్లుగా చెప్తా రు.

బౌద్ధమతం బాధనకుర్తి నుంచే దక్షిణ భారతం మీదుగా శ్రీలంక దేశం వర కు విస్తరించిందని చరిత్ర గ్రంథాల్లో లిఖించబడింది. ఆ కాలంనాటి ఆనవాళ్లను పురావ స్తు శాఖ అధికారులు కూడా గుర్తించినట్లు చరిత్రకారులు వివరించారు. దానికి సంబంధించిన అప్పటి రాతి దత్తాత్రేయ పాదుకల ఆనవాళ్లు, శివలింగం  ఇప్పటికి స్థానికంగా ఉన్న దత్తాత్రే య ఆలయంలో భద్రపరిచారు. 

గోదావరికి ఉత్తరవాహినిగా..

ఈ ప్రాంతం గోదావరి నది ప్రవాహ దిశ తూర్పునకు కాకుండా ఉత్తరంగా సుమారు 15 కిలోమీటర్లు ప్రవహిస్తూ ఉంటుంది. దీంతో ఈ ప్రాంతానికి గోదావరికి ఉత్తరవాహిని అని పేరు వచ్చింది. అప్పట్లో అస్మక రాజ్యంగా ఈ ప్రాంతం పిలువబడుతుండగా, ఈ ప్రాంతం రాజులను ఎదిరించి 600 సంవత్సరాల క్రితం గోండు రాజుల పరిపాలన మొదలైందని అంటారు. 

దానికి ఆనవాలుగా ఇప్పటికీ గోండు రాజులు కట్టిన ప్రాంతంలో కోట బురుజులు మనకు కనిపిస్తుంటాయి. అయితే ఇక్కడ బాధనకుర్తి గ్రామం వెలిసేందుకు పూర్వం పరిపాలకులు ఒక దూడకు పూజలు చేసి అది ఎక్కడ విశ్రాంతిగా పడుకుంటుందో అక్కడ గ్రామం ఏర్పాటు చేయాలని నిర్ణయించారు. కాగా, ఆ దూడ గ్రామంలోని ఒకచోట ఆవాసం ఏర్పాటు చేసుకుందని, దాంతో అక్కడ గ్రామస్తులు హనుమాన్ ఆలయం నిర్మించి గ్రామానికి ముగ్గు వేసినట్లుగా చెబుతుంటారు.

అప్పటినుంచి రెండు గోదావరి మధ్యలో ఎత్తున ప్రదేశంలో (కుర్రు )లో ఈ గ్రామం వెలసింది. అయితే వర్షాకాలంలో గ్రామానికి రెండు వైపులా ఉన్న గోదావరి నిండుగా ప్రవహించినప్పటికీ గ్రామము ముంపునకు గురికాకుండా ఉంటుందంటే ఆశ్చర్యం వేయకమానదు.

గ్రామం కింది భాగంలో గోడలు పంపు, బావాపూర్ ప్రాంతంలో గోదావరి మరల ఒకే పాయగా మారి తూర్పు దిశగా ప్రవహించి లక్షెట్టిపేట, మంచిర్యాల, అనంతరం సముద్రం వైపు సాగిపోతుంటుంది. కాగా అప్పటి గోండు రాజుల ఆనవాళ్లు కోట బురుజులను కొన్నింటిని కూల్చివేసిన ప్రస్తుత గ్రామంలో శంకు మూల అయిన ప్రాంతంలో బురుజు, కోనేరు, మనకు దర్శనమిస్తుంటాయి.  

వ్యవసాయమంటే మక్కువ..

గోదావరి రెండు పాయల మధ్యలో ఉన్న ఈ గ్రామ వాసులకు వ్యవసాయంపై మక్కువ. సాగునీటికి కొరత లేనందున మూడు పంటలు విరివిగా పండే భూములు ఇక్కడ పుష్కలం. వరి, మొక్కజొన్న, పసుపు, కంది, కూరగాయల  సాగు నిరంతరం సాగుతుంది. దీంతో ఈ గ్రామ పంట భూములకు డిమాండ్ ఎక్కువ.  ప్రస్తుత పాలకులు ఈ రెండు గోదావరి పాయలపై వంతెన నిర్మించగా, నిర్మల్, జగిత్యాల జిల్లాలకు అనుసంధానం కుదిరింది.

బౌద్ధరామాల ఆనవాళ్లు కాపాడేందుకు బుద్ధుని బోధనలకు ఆకర్షితులైన వారు కొందరు ఒక కమిటీగా ఏర్పడి ఇక్కడ ఒక బౌద్ధ ధ్యానక్షేత్రం కూడా ఏర్పాటుకు పూనుకున్నారు. గ్రామ మధ్యలో బుద్ధుని విగ్రహం మనకు ఆహ్వానం పలుకుతుంది. బుద్ధుని బోధనలు మూర్తి (విగ్రహ) పూజకు వ్యతిరేకంగా ఉండడంతో శంకరాచార్యుల హంపి, కామకోటి, శృంగేరి, కంచి, బోధలకు ఆకర్షితులైన ఇక్కడి ప్రాంతం వాసులు  దత్తాత్రేయ దేవాలయం ఏర్పాటు చేశారు.

కాగా అప్పటి అరక వంశీయుల చేతిలో ఉన్న భూములు ఇప్పటికీ ఆలయం ఆధీనంలో ఉన్నట్లు చెబుతారు. ప్రస్తుత స్థానికులు ఆలయం,ఆస్తులు, పురాతన ఆనవాళ్ల , భద్రతను ప్రభుత్వం పట్టించుకోని వాటిని సంరక్షించాలని కోరుతున్నారు.

 ఖానాపూర్, విజయక్రాంతి 

 పురాతన ఆనవాళ్లను సంరక్షించాలి

వేల సంవత్సరాల చరిత్ర కలిగిన బాధనకుర్తి గ్రామంలో బౌద్ధ క్షేత్రం నిర్మించి పురాతన ఆనవాళ్లను సంరక్షించాలి. ఇక్కడ చరిత్రను ప్రపంచానికి తెలియజేసేలా చర్యలు తీసుకోవాలి. గ్రామ అభివృద్ధికి మౌలిక వసతులు కల్పించాలి. చరిత్రను ప్రస్తుత తరానికి అందేలా చూడాలి. గోండు రాజుల కోట బురుజులు, కోనేరు,లను పురవస్తు శాఖ భద్రపరచాలి.

  పుప్పాల చిన్న నరసయ్య, గ్రామస్తుడు, బాధనకుర్తి