మంచి ఆరోగ్యపు అలవాట్లతో హృదయ నాళాలకు తగ్గనున్న ముప్పు

కార్డియోవాస్కులర్ వ్యాధులు (సీవీడీలు) ప్రపంచ వ్యాప్తంగా అనారోగ్యం, మరణాలకు ప్రధాన కారణం. సీవీడీలను నిరోధించడంలో కీలకమైన జోక్యాలుగా జీవనశైలి సవరణలు పెరుగుతున్న గుర్తింపును పొందాయి. సీవీడీలు అనారోగ్యం, మరణాలు ఆర్థిక ప్రభావం పరంగా గణనీయమైన ప్రపంచ భారాన్ని కలిగిస్తాయి. ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ (డబ్ల్యూహెచ్‌వో) ప్రకారం, సీవీడీలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా మరణాలకు ప్రధాన కారణం. 2019లో దాదాపు 17.9 మిలియన్ల మరణాలు సంభవించాయి.

మొత్తం ప్రపంచ మరణాలలో 32% ప్రాతినిధ్యం వహిస్తుంది. అంతేకాకుండా, సీవీడీలు అన్ని ప్రాంతాలు, దేశాలు సామాజిక -ఆర్థిక సమూహాలలో వ్యక్తులను ప్రభావితం చేస్తాయి. ఇస్కీమిక్ గుండె జబ్బులు, స్ట్రోక్ మరణాలకు కారణమయ్యే సీవీడీల యొక్క అత్యంత సాధారణ రకాలు. అధిక రక్తపోటు, డైస్లిపిడెమియా, ధూమపానం, ఊబకాయం, మధుమేహం, శారీరక నిష్క్రియాత్మకత, అనారోగ్యకరమైన ఆహారం, అధిక మద్యపానం, ఒత్తిడి వంటి మానసిక సామాజిక అంశాలు ఉన్నాయి. 

జీవనశైలి మార్పులు 

జీవనశైలి మార్పులు సీవీడీలకు కీలకమైన నివారణ చర్యలుగా ఉపయోగపడతాయి. ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం తీసుకోవడం, సాధారణ శారీరక శ్రమలో పాల్గొనడం, ధూమపానం మానేయడం, ఒత్తిడిని నిర్వహించడం, ఆరోగ్యకరమైన బరువును నిర్వహించడం వంటి జీవనశైలి మార్పులు నేరుగా ఈ ప్రమాద కారకాలను లక్ష్యంగా చేసుకుంటాయి. జీవనశైలి సవరణలు సీవీడీ నివారణకు సమగ్ర విధానాన్ని అందిస్తాయి.

నిర్దిష్ట మార్గాలు లేదా ప్రమాద కారకాలను లక్ష్యంగా చేసుకునే ఫార్మాస్యూటికల్ జోక్యాల వలె కాకుండా, జీవనశైలి మార్పులు ఏకకాలంలో బహుళ ప్రమాద కారకాలపై ప్రభావం చూపుతాయి. జీవనశైలి మార్పులు హృదయ ఆరోగ్యానికి దీర్ఘకాలిక ప్రయోజనాలను అందిస్తాయి.

ఈ మార్పులు కార్డియోవాస్కులర్ ఆరోగ్యంపై సంచిత ప్రభావాన్ని కలిగి ఉంటాయి. అనేక సందర్భాల్లో, జీవనశైలి మార్పులు మందులపై ఆధారపడటాన్ని తగ్గించవచ్చు లేదా వాటి ప్రభావాన్ని పెంచుతాయి. ఇప్పటికే సీవీడీలతో బాధపడుతున్న వ్యక్తులకు, జీవనశైలి మార్పులు వ్యాధి నిర్వహణలో ముఖ్యమైన భాగాలుగా పనిచేస్తాయి, ఫలితాలు, జీవన నాణ్యతను మెరుగుపరుస్తాయి.

మధ్యధరా ఆహారం

మధ్యధరా ఆహారం అనేది గ్రీస్, ఇటలీ మరియు స్పెయిన్ వంటి మధ్యధరా ప్రాంతాలలో నివసించే ప్రజల సాంప్రదాయ ఆహారపు అలవాట్లచే ప్రేరేపించబడిన ఆహార విధానాన్ని సూచిస్తుంది. ఇది పండ్లు, కూరగాయలు, తృణధాన్యాలు, చిక్కుళ్ళు, గింజలు, విత్తనాలతో సహా మొక్కల ఆధారిత ఆహారాలు సమృద్ధిగా ఉంటాయి. ఈ ఆహారంలో కొవ్వుకు ఆలివ్ నూనె ప్రధాన మూలం. చేపలు, పౌల్ట్రీ యొక్క మితమైన వినియోగం ప్రోత్సహించబడుతుంది, ఎరుపు మాంసం తక్కువ పరిమాణంలో వినియోగించబడుతుంది.

కరోనరీ హార్ట్ డిసీజ్, స్ట్రోక్ మరియు మొత్తం మరణాలతో సహా మధ్యధరా ఆహారం సీవీడీల ప్రమాదాన్ని తగ్గిస్తుంది. ఎల్‌డీఎల్ కొలెస్ట్రాల్ స్థాయిలను తగ్గించడం ద్వారా మరియు అధిక సాంద్రత కలిగిన లిపోప్రొటీన్ (హెచ్‌డీఎల్) కొలెస్ట్రాల్ స్థాయిలను పెంచడం ద్వారా లిపిడ్ ప్రొఫైల్లను మెరుగుపరచడానికి మధ్యధరా ఆహారం కనుగొనబడింది. ఇది రక్తపోటు, ఎండోథెలియల్ ఫంక్షన్, ఇన్ఫ్లమేషన్ మార్కర్స్ మరియు ఇన్సులిన్ సెన్సిటివిటీపై కూడా ప్రయోజనకరమైన ప్రభావాలను కలిగి ఉంటుంది.

డీఏఎస్‌హెచ్ ఆహారం

పండ్లు, కూరగాయలు, తృణధాన్యాలు, తక్కువ కొవ్వు పాల ఉత్పత్తులు, లీన్ ప్రొటీన్లు, పరిమిత సోడియం తీసుకోవడం వంటి వాటిని నొక్కి చెప్పే డీఏఎస్‌హెచ్ ఆహారం రక్తపోటుపై దాని ప్రభావం కోసం విస్తృతంగా అధ్యయనం చేయబడింది. డీఏఎస్‌హెచ్ ఆహారం రక్తపోటులో గణనీయమైన తగ్గింపులను కలిగించింది, ముఖ్యంగా రక్తపోటు ఉన్నవారిలో డీఏఎస్‌హెచ్ ఆహారం లిపిడ్ ప్రొఫైల్లను మెరుగుపరుస్తుందని, సీవీడీల ప్రమాదాన్ని తగ్గించవచ్చని, టైప్ 2 మధుమేహం వచ్చే ప్రమాదాన్ని తగ్గించవచ్చని తదుపరి అధ్యయనాలు చూపించాయి. 

మొక్కల ఆధారిత ఆహారాలు

శాకాహారి ఆహారం వంటి మొక్కల ఆధారిత ఆహారాలు సీడీడీల ప్రమాదాన్ని తక్కువగా కలిగి ఉంటాయి. శాకాహారి ఆహారాలు తక్కువ రక్తపోటు స్థాయిలు, మెరుగైన లిపిడ్ ప్రొఫైల్లు, తగ్గిన శరీర బరువు, మాంసాహార ఆహారంతో పోలిస్తే ఇస్కీమిక్ గుండె జబ్బుల ప్రమాదం తక్కువగా ఉన్నాయని ఒక క్రమబద్ధమైన సమీక్ష, మెటా-విశ్లేషణ చూపించింది.

ఆదర్శవంతమైన ఆహారం

ఆదర్శవంతమైన ఆహారం ఈ కింది ఐదు ఆహార అంశాలలో 4 నుండి 5 భాగాలు 

(1) రోజుకు 4.5 కప్పులు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ పండ్లు, కూరగాయలు తీసుకోవాలి. 

(2) వారానికి రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ 3.5- చేపలు తినాలి. 

(3) రోజుకు మూడు సార్లు తృణధాన్యాలు తీసుకోవాలి.

(4) రోజుకు 1500 ఎంజీ కంటే తక్కువ సోడియం మరియు 

(5) వారానికి 36 ఔన్సులు లేదా అంతకంటే తక్కువ చక్కెర-తీపి పానీయాలు

కొవ్వు చేపలలో కనిపించే ఒమేగా-3 కొవ్వు ఆమ్లాలు, ముఖ్యంగా ఐకోసపెంటెనోయిక్ ఆమ్లం (ఈపీఏ) మరియు డోకోసాహెక్సేనోయిక్ ఆమ్లం హృదయ సంబంధిత సంఘటనల ప్రమాదాన్ని తగ్గించడంతో సంబంధం కలిగి ఉంటాయి. అవి ట్రైగ్లిజరైడ్ స్థాయిలను తగ్గించడం, రక్తపోటును తగ్గించడం, ఎండోథెలియల్ పనితీరును మెరుగుపరచడం, వాపును తగ్గించడంలో ప్రయోజనాలను చూపించాయి.

ఏహెచ్‌ఏ కనీసం వారానికి రెండుసార్లు కొవ్వు చేపలను తీసుకోవడం లేదా ట్రైగ్లిజరైడ్ స్థాయిలు ఎక్కువగా ఉన్న వ్యక్తుల కోసం ఒమేగా 3 సప్లిమెంట్లను పరిగణనలోకి తీసుకోవాలని సిఫార్సు చేస్తోంది. డైటరీ ఫైబర్, ముఖ్యంగా కరిగే ఫైబర్, మెరుగైన హృదయ ఆరోగ్యానికి అనుసంధానించబడింది.

అధిక-ఫైబర్ ఆహారాలు ఎల్‌డీఎల్ కొలెస్ట్రాల్ స్థాయిలను తగ్గించడంలో, గ్లైసెమిక్ నియంత్రణను మెరుగుపరచడంలో మరియు సీవీడీలను అభివృద్ధి చేసే ప్రమాదాన్ని తగ్గించడంలో ప్రయోజనాలను చూపించాయి. ఫైబర్ అధికంగా ఉండే ఆహారాలలో తృణధాన్యాలు, పండ్లు, కూరగాయలు, చిక్కుళ్లు మరియు గింజలు ఉన్నాయి.

విటమిన్లు సీ, ఈ, బీటా-కెరోటిన్ మరియు పాలీఫెనాల్స్ వంటి యాంటీఆక్సిడెంట్లు హృదయనాళ ప్రయోజనాలతో సంబంధం కలిగి ఉంటాయి. యాంటీఆక్సిడెంట్లు అధికంగా ఉండే ఆహారాలలో బెర్రీలు, సిట్రస్ పండ్లు, గింజలు, డార్క్ చాక్లె ట్, ఆకుకూరలు ఉన్నాయి. పొటాషియం, మెగ్నీషియం ఆరోగ్యకరమైన రక్తపోటు స్థాయిలను నిర్వహించడంలో పాత్ర పోషిస్తున్న ఖనిజాలు. ఈ ఖనిజాలను తగినంతగా తీసుకోవడం వల్ల రక్తపోటు తగ్గే ప్రమాదం, హృదయనాళ ఆరోగ్యం మెరుగుపడుతుంది.

పొటాషియం అధికంగా ఉండే ఆహారాలలో అరటిపండ్లు, నారింజ, బంగాళదుంపలు, టమోటాలు, చిక్కుళ్ళు ఉన్నాయి. మెగ్నీషియం అధికంగా ఉండే ఆహారాలలో ఆకు కూరలు, గింజలు, గింజలు, తృణధాన్యాలు ఉన్నాయి. ప్రాసెస్ చేయబడిన, ప్యాక్ చేసిన ఆహారాలను పరిమితం చేయడం, ఫుడ్ లేబుల్లను చదవడం, మొదటి నుండి వంట భోజనం చేయడం వంటివి సోడియం తీసుకోవడం తగ్గించడంలో సహాయపడతాయి.

ప్లాంట్ స్టెరాల్స్ మరియు స్టానోల్స్ పండ్లు, కూరగాయలు, గింజలు, విత్తనాలలో కనిపించే సహజ సమ్మేళనాలు. పేగులో దాని శోషణను తగ్గించడం ద్వారా ఎల్‌డీఎల్ కొలెస్ట్రాల్ స్థాయిలను తగ్గించడానికి అవి చూపబడ్డాయి. కొన్ని వనస్పతి, పెరుగులు, స్ప్రెడ్లు వంటి మొక్కల స్టెరాల్స్ లేదా స్టానాల్స్తో బలపరిచిన ఆహారాలు కొలెస్ట్రాల్ స్థాయిలను తగ్గించడంలో ప్రయోజనకరంగా ఉంటాయి. 

గుండెను ఆరోగ్యంగా ఉంచుకోవాలి

హృదయనాళ ప్రమాదాన్ని తగ్గించడంలో గుండె -ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది. తక్కువ సాంద్రత కలిగిన లిపోప్రొటీన్ (ఎల్‌డీఎల్) స్థాయిలను తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది. అధిక ఎల్‌డీఎల్ అనేది అథెరోస్క్లెరోసిస్ అభివృద్ధికి ప్రధాన ప్రమాద కారకం. సంతృప్త మరియు ట్రాన్స్ ఫ్యాట్ల ఆహారాన్ని తగ్గించడం ద్వారా, గుండె -ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం సరైన కొలెస్ట్రాల్ స్థాయిలను నిర్వహించడానికి మరియు ఫలకం ఏర్పడకుండా నిరోధించడంలో సహాయపడుతుంది.

గుండె -ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం రక్తపోటు నియంత్రణను ప్రోత్సహిస్తుంది. ఇది సీవీడీలకు మరొక ముఖ్యమైన ప్రమాద కారకం. పండ్లు, కూరగాయలు, తృణధాన్యాలు, తక్కువ కొవ్వు పాల ఉత్పత్తులతో కూడిన ఆహారం, హైపర్టెన్షన్ను ఆపడానికి డైటరీ అప్రోచ్లు (డీఏఎస్‌హెచ్) డైట్ అని పిలుస్తారు, ఇది రక్తపోటును సమర్థవంతంగా తగ్గిస్తుంది. ఇది సోడియం తక్కువగా ఉన్న, పొటాషియం, మెగ్నీషియం మరియు కాల్షియంలలో అధికంగా ఉండే ఆహారాల వినియోగాన్ని నొక్కి చెబుతుంది.

కొవ్వు చేపలు (ఒమేగా-3 కొవ్వు ఆమ్లాలు పుష్కలంగా), గింజలు, గింజలు, తృణధాన్యాలు, పండ్లు, కూరగాయలు వంటి ఆహారాలు శోథ నిరోధక లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి. ఈ ఆహారాలను ఆహారంలో చేర్చడం ద్వారా, వాపు గుర్తులను తగ్గించవచ్చు, హృదయ ఆరోగ్యాన్ని ప్రోత్సహిస్తుంది. హృదయనాళ ప్రమాదాన్ని తగ్గించడానికి ఆరోగ్యకరమైన బరువును నిర్వహించడం చాలా అవసరం.

ఇటువంటి ఆహార విధానాలు, సాధారణ శారీరక శ్రమతో కలిపి, బరువు నిర్వహణను ప్రోత్సహిస్తాయి, ఊబకాయాన్ని నిరోధించడంలో సహాయపడతాయి. ఇది సీవీడీలకు ముఖ్యమైన ప్రమాద కారకం. దీర్ఘ-కాల ప్రయోజనాలలో గుండె-ఆరోగ్యకరమైన ఆహారాన్ని అవలంబించడం, దానిని జీవితాంతం చేయడం హృదయ ఆరోగ్యానికి నిరంతర ప్రయోజనాలను కలిగి ఉంటుంది. 

 డాక్టర్ వై వినోద్‌బాబు, ఎండీ, డాక్టర్, పీడీఎఫ్ 

(ఇంటర్‌వెన్షినల్ కార్డియాలజీ), అగస్త్య హాస్పిటల్, ఎల్‌బీ నగర్